"Wenecja jest lustrem iluzji" - George Sand i Alfred de Musset w Wenecji/"Venice is the mirror of illusions" George Sand and Alfred de Musset in Venice

 Chyba nie można wyobrazić sobie bardziej romantycznego miasta od Wenecji. Choć bywa nazywana La Serenissima, czyli najpogodniejsza, to klasyczne piękno łączy się tu z jakąś dziwną melancholią. Wystarczy jeden moment z dala od turystycznego zgiełku, by na jaw wyszło uczucie smutku, izolacji, tęsknoty za przeszłością, roznieconej oznakami powolnego rozpadu. Wenecja to miasto, które wiele widziało a pamięć o tych wydarzeniach unosi się w wilgotnym powietrzu nad kanałami - ruchomymi obrazami Canaletta.

Nic więc dziwnego, że stała się przystanią dla wielu romantyków. Niektórzy rozpoczęli tu swoje wielkie romanse, jak choćby Lord Byron, natomiast romanse innych tu właśnie miały swój smutny koniec. Dla podróżników szukających romantycznych i nie tylko śladów to miasto idealne, bo tak naprawdę poza tym, że nieco podniósł się poziom wody to od stuleci niewiele się zmieniło.

 You can't imagine a more romantic city than Venice. Although it is sometimes called La Serenissima, that is, the most cheerful, the classic beauty is combined here with a strange melancholy. One moment away from the tourist hustle and bustle is enough to reveal a feeling of sadness, isolation, longing for the past, inflamed by signs of a slow decay. Venice is a city that has seen a lot, and the memory of these events hovers in the humid air above the canals - the living paintings of Canaletto.

No wonder that Venice has become a haven for many Romantics. Some of them began their great love stories here, such as Lord Byron, while romances of others had a sad end here. For travelers looking for romantic traces, it is an ideal city, because in fact, apart from the rising of the water level, little has changed over the centuries.

 George Sand (a właściwie Aurora Dupin) i Alfred de Musset poznali się w czerwcu 1833 roku w Paryżu a pod koniec sierpnia tego samego roku zostali parą. Wkrótce postanowili wyruszyć w romantyczną podróż do Włoch za cel obierając sobie Wenecję. 12 grudnia wsiedli do wagonu pocztowego, którym dotarli do Lyonu, gdzie spotkali się ze Stendhalem, potem dojechali do Awinionu, stamtąd do Marsylii, Genui a następnie Florencji. W Genui Aurora odczuła pierwsze ataki gorączki a przez resztę podróży jej stan się tylko pogarszał. Gdy na początku stycznia przybyli do Wenecji była już dość poważnie chora.

 George Sand (actually Aurora Dupin) and Alfred de Musset met in June 1833 in Paris and became a couple at the end of August of the same year. Soon they decided to embark on a romantic trip to Italy, choosing Venice as their destination. On December 12, they boarded a mail car which took them to Lyon, where they met with Stendhal, then they traveled to Avignon, from there to Marseille, Genoa and then Florence. In Genoa, Aurora felt her first fever attacks, and for the rest of the journey her condition only worsened. When they arrived in Venice in early January, she was seriously ill.

Jean Cocteau, George Sand i Alfred de Musset w Wenecji, 1956, litografia

Kochankowie zatrzymali się przy Riva degli Schiavoni w Hotelu Danieli. Zamieszkali w pokoju nr 10, który znajduje się na pierwszym piętrze, tuż ponad lobby, z oknami wychodzącymi na morze. Hotel, który działa do dnia dzisiejszego, był wówczas prowadzony przez Signora Mocenigo - właściciela pałacu nad Canal Grande, który kilkanaście lat wcześniej wynajmował Lordowi Byronowi. 

The lovers stayed at the Riva degli Schiavoni in Hotel Danieli. They lived in room 10, which is on the first floor, just above the lobby, with windows overlooking the sea. The hotel, which operates to the present day, was then run by Signor Mocenigo - the owner of the palace on the Grand Canal, who had rented it to Lord Byron several years earlier.

 Pierwsze dni ich pobytu były dość spokojne. George Sand pomimo choroby towarzyszyła Mussetowi, który zwiedzając miasto robił notatki w swoim zeszycie. Pisał o zwyczajach, wymieniał nazwy miejscowości, notował przepisy kulinarne, słowa gwary weneckiej, robił wzmianki o znanych rodzinach czy nazwiskach w Wenecji, kopiował inskrypcje z pomników, opisywał przypadkowe spotkania. Razem odwiedzili Chioggię, jedli obiad w restauracji Savage w Wenecji i spacerowali po ogrodach św. Błażeja na wysepce Zuecca (Giudecca), które kilka wieków wcześniej podziwiał sam Michał Anioł.

The first days of their stay were quite quiet. Despite her illness, George Sand accompanied Musset who, while visiting the city, took notes in his notebook. He wrote about customs, mentioned the names of places, wrote down recipes, words of Venetian dialect, made mentions of famous families or names in Venice, copied inscriptions from monuments, and described random meetings. Together, they visited Chioggia, dined at the Savage restaurant in Venice, and walked in the gardens of St. Biagio on the islet of Zuecca (Giudecca), which Michelangelo himself admired several centuries earlier.

Jednak wkrótce pojawiły się niesprzyjające okoliczności, które wstawiły miłość Aurory i Alfreda na próbę, której nie zdołała przetrwać. Gdy George Sand poczuła się gorzej i musiała zostać w hotelu, Alfred postanowił samotnie kontynuować wycieczki. Chora i rozdrażniona George miała żal o to, że zostawia ją samą sobie. W pokoju hotelowym coraz częściej dało się słyszeć kłótnie i wyrzuty.

  „Pod oknami znajdowały się nabrzeża Esclavons, a odbicia w kanale podwajały fasady pozbawione słońca. Widziałam twarze blade jak oczy topielca, oczy bez spojrzenia, usta pomalowane srogim cynobrem, to był tylko ruch cieni na frontach pałaców. Wenecja jest bez wątpienia kobietą, starą kobietą w pełnym makijażu, która przeraża mnie pomimo uśmiechów i pełnych wdzięku gestów. Mówią, że w Wenecji nie ma przyjemności, jest tylko szczęście. Ta błogość uciekła mi i nie rozumiałam, dlaczego to, na co tak niecierpliwie czekałam, było dla mnie niedostępne. Wszystko mnie martwiło, odczuwałam niepokój ducha i ciała. Rozchorowałam się” - pisała do Musseta kilka miesięcy później. 

However, unfavorable circumstances that put Aurora and Alfred's love to the test have arisen. Their feeling was not going to survive this attempt. When George Sand felt worse and had to stay at the hotel, Alfred decided to continue his trips alone. Sick and irritated, George felt sorry for leaving her on her own. Quarrels and reproaches could be heard more and more in the hotel room.

„The Esclavons quays were underneath the windows, and reflections in the canal doubled the sunless facades. I saw faces pale as drowned man's eyes, eyes without looking, lips painted with a stern vermillion, it was only the movement of shadows on the fronts of palaces. Venice is undoubtedly a woman, an old woman in full makeup, who scares me despite her smiles and graceful gestures. They say there is no pleasure in Venice, only happiness. This bliss escaped me, and I did not understand why what I had been waiting for so eagerly was unavailable to me. Everything worried me, I felt restlessness in spirit and body. I got sick” - she wrote to Musset a couples of months later.  

 Gdy George doszła do siebie, tym razem Alfred podupadł na zdrowiu. Choroba momentalnie zwaliła go z nóg. Zrozpaczona George Sand, nie wiedząc, do kogo się zwrócić, napisała do doktora Pierre'a Pagello, który niedawno ją leczył. „Choroba przebiega bez bardzo złych objawów, ale nie bez niepokoju. Na szczęście w końcu znalazłam doskonałego młodego lekarza, który nigdy nie opuszcza go w dzień, ani w nocy i który podaje mu lekarstwa z bardzo dobrym skutkiem” - pisała 8 lutego do Boucoirana.

When Aurora recovered, Alfred's health deteriorated this time. The disease immediately knocked him off his feet. Desperate George Sand, not knowing who to turn to, wrote to Dr. Pierre Pagello, who had recently treated her. “The disease proceeds without very bad symptoms, but not without anxiety. Fortunately, I have finally found an excellent young doctor who never leaves him day or night and who gives him medication with very good results” - she wrote to Boucoiran on February 8.

Recepta wystawiona przez doktora Pagallo dla Musseta

 Przez ponad osiem dni obydwoje opiekowali się poetą z godnym podziwu oddaniem. W tym czasie między Aurorą a lekarzem nawiązała się silna nić porozumienia. W relacji spisanej w grudniu 1852 r. Paul de Musset, stwierdza, że jego brat zawsze mówił mu, że gdy cierpiący leżał na łóżku, widział ją: "Przed sobą zobaczyłem kobietę siedzącą na kolanach mężczyzny, z głową odrzuconą do tyłu. Widziałem, jak dwoje ludzi się całuje." I dalej: „Tego samego wieczoru lub następnego dnia Pagello miał już wyjść, gdy George Sand kazała mu zostać i zaproponowała, że napiją się herbaty… Patrząc, jak piją herbatę, zauważyłem, że pili z tej samej filiżanki.”

For over eight days, they both looked after the poet with admirable devotion. During this time, a strong thread of understanding developed between Aurora and the doctor. In an account written in December 1852, Paul de Musset states that his brother always told him that when he was lying on the bed suffering, he saw her: "Before me I saw a woman sitting on a man's lap, her head thrown back. like two people kissing. " And then: "That evening or the next day, Pagello was about to leave when George Sand told him to stay and offered to drink tea ... Watching them drink their tea, I noticed that they were drinking from the same cup."

 Bez względu na to, czy romans Aurory z doktorem toczył się na oczach pogrążonego w malignie Musseta, jak twierdzi jego brat, czy kochankowie byli bardziej powściągliwi to faktem jest, że pobyt w Wenecji zakończył się rozstaniem słynnej pary.

Gdy tylko Alfred doszedł do siebie napisał do matki, informując ją o swoim stanie i zapowiadając powrót: „Przywiodę ci chore ciało, złamaną duszę, zakrwawione serce, ale które nadal cię kocha... ” Jak pokazuje pieczątka w paszporcie Alfred de Musset opuścił Wenecję 29 marca 1834 r. Przed jego wyjazdem Sand podarowała mu nowy notatnik, do którego dołączyła niniejszy liścik:

Regardless of whether Aurora's affair with the doctor took place in front of the malignant Musset, as his brother claims, or whether the lovers were more restrained, the fact is that the trip to Venice ended with the separation of the famous couple.

As soon as Alfred recovered, he wrote to his mother informing her of his condition and announcing his return: "I will bring you a sick body, a broken soul, a bloodied heart, but which still loves you ..."
As the stamp in his passport shows, Alfred de Musset left Venice on March 29, 1834. Before his departure, Sand gave him a new notebook with this note attached:

 Aurora w Wenecji zabawiła jeszcze 5 miesięcy. Do jej pokoju hotelowego wprowadził się doktor Pagello. Mimo to między nią a Alfredem cały czas trwała żywa wymiana korespondencji. Umówili się, na sierpniowy powrót Sand do Paryża, wkrótce potem jednak znów się rozstali. Zeszli się w styczniu 1835, by ostatecznie zerwać w marcu.

Podróż do Wenecji zainspirowała Musseta do napisania "Lorenzaccia" a cały związek z Sand ma swoje odzwierciedlenie w książce, która utwierdziła jego miejsce w historii literatury, czyli „Spowiedzi dziecięcia wieku”.

 „Nie możesz się na mnie gniewać, robię, co mogę. Proszę, zrozum, że na razie nie ma w moim sercu, ani śladu namiętności, ani gniewu. To nie za kochanką tęsknię, ale za George, moją towarzyszką” - pisał do niej w jednym z listów. „Zamierzam rozpocząć powieść, mam ochotę opisać naszą historię. Myślę, że zrobienie tego wyleczyłoby mnie i podniosło na duchu. Pragnę zbudować dla ciebie ołtarz, jeśli zajdzie taka potrzeba, nawet z moich kości… Powinnaś czuć się dumna, moja wielka, odważna George, ponieważ, gdy mnie poznałaś byłem dzieckiem a teraz stałem się mężczyzną.”

 Aurora stayed in Venice for another 5 months. As soon as Musset left, Dr. Pagello moved into her hotel room. Nevertheless, there was a lively exchange of correspondence between her and Alfred. They agreed that Sand would return to Paris in August, but they broke up again soon after. They came together in January 1835 to finally break up in March.

The trip to Venice inspired Musset to write "Lorenzaccio" and the whole relationship with Sand is reflected in the book which confirmed his place in the history of literature, that is, "The Confessions of a Child of the Century".

„You must not be angry with me, I do what I can. Please realize that, for the present, there is not in my heart a trace of passion or of anger. It is not a lover that I miss, but George, my comrade” - he wrote to her in one of the letters. „I am going to embark upon a novel, I feel a craving to write our story. To do so would, I think, work a cure on me, and raise my spirits. I long to build an altar to you, if need be, of my bones… You should feel proud, my great, courageous George, for you found me a child, and made me a man.”